René Appel werd geboren in 1945 in Hoogkarspel (West-Friesland), waar zijn vader een schildersbedrijf had. Appel studeerde Nederlands, legde zich toe op de taalkunde en daarin op de verwerving en de didactiek van het Nederlands als tweede taal, waarin hij thans bijzonder hoogleraar is aan de Universiteit van Amsterdam, de stad waar hij ook woont.
Na een op eigen initiatief geschreven kritiek over De terroristen van Sjöwall en Wahlöö werd hij in 1976 bij NRC Handelsblad vaste recensent voor misdaadliteratuur, wat hij tien jaar bleef.
Appel schrijft psychologische thrillers. In 1987 verscheen zijn eerste boek Handicap. Het droeg nog sporen van de door hem bewonderde Patricia Highsmith en Ruth Rendell. Vervolgens verschenen Spijt en De derde persoon.
Na een bundel spannende verhalen, Oppassen, volgde een indrukwekkende reeks thrillers: Persoonlijke omstandigheden, Vlekkeloos, Geronnen bloed, Tegenliggers, Geweten, Tweestrijd, De echtbreker en Zinloos geweld.
Veel critici situeren Appels boeken op dat terrein waar misdaadliteratuur en ‘gewone’ literatuur elkaar overlappen.
Volgens Appel is in principe iedereen tot moord in staat: ‘Als je mensen maar lang genoeg treitert, als je ze maar ver genoeg in het nauw drijft, wordt de vriendelijkste mens een killer.’ De moordenaar in de boeken van Appel is dan ook iemand uit de nabije omgeving, bijvoorbeeld een buurman of een collega.
‘In mijn boeken komt altijd een moord voor, maar ik schrijf geen traditionele misdaadromans. In een traditioneel boek wordt de moord al op een van de eerste bladzijden gepleegd, bij mij doorgaans veel later. De vraag is niet: wie heeft het gedaan? Maar: wie gaat het doen? En hoe en wanneer?’ (in een interview met Peter van Brummelen in Het Parool, februari 1995)
In zijn romans gaat het om hele gewone mensen, met wie de lezer ‘empathie kan hebben en voor wie hij sympathie kan voelen,’ zoals hij het zelf formuleert, mensen bij wie het kwaad bovenkomt dat in ieder van ons schuilt.
René Appel is tweevoudig winnaar van de Gouden Strop, de prijs voor de beste Nederlandstalige spannende roman: in 1991 met De derde persoon en in 2001 met Zinloos geweld.
In totaal werd hij maar liefst acht maal genomineerd voor deze prijs.
In een interview met John Vervoort in De Standaard (juni 2001) zei René Appel dat hij er bij het uitdiepen van een plot naar streeft om twee verhaallijnen uit te zetten die elkaar versterken. ‘Uit de confrontatie ontstaat de spanning.’ Ook Zinloos geweld is hij zo te werk gegaan. Martin Hogeveen is een succesvolle organisatieadviseur. Zijn moeilijkheden op het persoonlijke vlak blijven echter niet zonder gevolg in zijn beroepsmatige praktijk. Bij een onderzoek bij een gemeentelijke dienst is hij op zoveel incompetentie en fraude gestuit dat hij de directeur op non-actief wil laten stellen. Albert Verlinden, de directeur, ziet de organisatieadviseur Martin Hogeveen als de oorzaak van al z’n ellende en tracht hem op velerlei manieren te bewegen tot andere gedachten. Hogeveen is zelf in de slag met Carina, zijn veel jongere vriendin, die hij wil overhalen bij hem in te trekken. Hij wil bovendien een kind van haar. Wat hij niet weet,is dat hij al ’n kind heeft (hij had de moeder verlaten, kort nadat zij zwanger was geworden) en dat deze Felix, een student journalistiek, nu op zoek is naar zijn onbekende vader.
‘Je moet altijd je grenzen opzoeken,’ zegt Martin Hogeveen tegen een man die zich zorgen maakt over zijn inspanningen bij ’t joggen. Hij vraagt zich af of hijzelf iemand achterna zit of dat anderen hem opjagen. Door zijn krampachtige pogingen zijn vriendin naar zich toe te trekken, heeft hij haar juist afgestoten. Hij is steeds meer uit het lood geraakt, waartoe ook het opduiken van de opdringerige Felix heeft bijgedragen. Zoals steeds weet Appel de spanning op te voeren zonder gewelddadigheden maar vooral op basis van de psychologische draden die hij heeft gesponnen. (Bronnen: teletekst en Vereniging NBLC.)
De dood van een kroonprins (2002) is het resultaat van een samenwerking tussen tien auteurs: Tomas Ross, Lydia Rood, Ina Bouman, Felix Thijssen, Roel Janssen, Maarten ’t Hart, René Appel, Peter de Zwaan, Rinus Ferdinandusse en Henk Apotheker. Elke schrijver nam één hoofdstuk voor zijn rekening. Aan dit boek is een prijsvraag verbonden. Men dient antwoord te geven op de vraag welke auteur welk hoofdstuk schreef. Over het verhaal: Bert Zoutkamp heeft zich opgewerkt tot kroonprins en partij-ideoloog van de Partij van de Arbeid: een jongen uit het volk, die ‘altijd gewoon is gebleven’. Na zijn succesvolle burgemeesterschap van Rotterdam wordt hij minister van Binnenlandse Zaken in het tweede kabinet Hendrikse. Een ontploffing op zijn jacht bij een tochtje op de Waddenzee maakt echter een abrupt einde aan zijn opzienbarende en ook turbulente carrière.
Journalist Joop Meijer begint op verzoek van zijn uitgever aan een biografie van deze markante politicus. Allengs merkt hij dat de dood van Zoutkamp omgeven is met een aantal raadselachtige aspecten. Wie is die man, bijvoorbeeld, die Zoutkamps dochter volgt en foto’s van haar maakt? Waarom willen ambtenaren die aanvankelijk hun medewerking toezegden, niet meer praten met Meijer? En wat heeft een villa in Zuid-Afrika met Zoutkamps dood te maken?
Doorgeschoten (2003): Selma Verduyn werkt in een kinderdagverblijf, maar darnaast is ze samen met haar vriend Ronald aangesloten bij het Politiek Actie Front (PAF). Tot hun afgrijzen zien ze Nederland in de ban raken van een nieuw politiek fenomeen: Tom Hordijk, lijsttrekker van de ENP, de Echter Nederlandse Partij. Het PAF vreest dat Nederland zal afglijden tot een rechts-reactionaire staat waar alleen blanke Nederlanders zich nog thuis voelen.
René Appel schreef het geschenkboek voor de Maand van het Spannende Boek 2005. Het geschenkboek wordt tijdens de zeventiende editie van de Maand van het Spannende Boek, in juni 2005, cadeau gedaan bij aankoop van tenminste 12,50 euro aan Nederlandstalige boeken. Het thema van de maand was ‘Misdaad in huiselijke kring’.
Loverboy stelt de volgende vraag: wat doet een vrouw die vermoedt dat haar man een affaire heeft met een andere vrouw? Yoka Kamphuys is gewend over dit soort vragen na te denken. Ze schrijft namelijk misdaadromans met als hoofdpersoon Anouk Akkerman. Haar bureau AA Private Investigations krijgt regelmatig opdrachten om de gangen na te gaan van een mogelijke ontrouwe echtgenoot of echtgenote. Yoka werkt aan een verhaal waarin Anouk een weggelopen tienermeisje moet zien te vinden. Intussen vermoedt ze dat haar eigen man vreemdgaat. Ze treedt in Anouks voetsporen als ze zijn gangen probeert na te gaan, mensen achtervolgt en bespioneert. Heeft hij inderdaad een minnares, en wie is ze, wat doet ze en waar woont ze? Dan gaan fantasie en werkelijkheid op een gevaarlijke manier door elkaar lopen. Het verhaal dat ze schrijft, suggereert wat ze moet doen om haar doel te bereiken, maar de schok is immens als de werkelijkheid negentig graden anders ligt dan ze had gedacht.
Over Los geld: als een makelaar verstrikt raakt in het net van een dubieuze vastgoedhandelaar, laat hij zijn eigen vrouw ontvoeren.
Schone handen gaat over Sylvia en Eddie, ouders van twee kinderen. Ze wonen in een groot huis in Amsterdam-Zuid en het ontbreekt hen aan niets. Maar er is één probleem: het vele geld dat Eddie binnenbrengt, is crimineel geld. Sylvia heeft zijn activiteiten altijd geaccepteerd, maar nu begint haar geweten te knagen. Na enkele bedreigende confrontaties is het haar duidelijk dat ze met haar kinderen bij Eddie weg moet. Maar ze beseft ook dat hij haar niet zomaar zal laten gaan. Ze weet immers te veel. Schone handen is een verhaal over een vrouw die het heft in eigen hand neemt. Als daardoor haar leven op het spel komt te staan, moet zij beslissingen nemen met ingrijpende gevolgen.
Zie ook www.reneappel.nl
Zie ook de uitgebreide bijdrage van Peter Ronner: De professor is dood, leve de professor! (over hoogleraren die misdaadromans schrijven).
|
Werk: Handicap (1987); Spijt (1989); De derde persoon (1990); Oppassen (1991); Persoonlijke omstandigheden (1992); Vlekkeloos (1993); Geronnen bloed (1994); Tegenliggers (1995); Geweten (1996); Spanning (1998); Tweestrijd (1998); De echtbreker (1999); Zinloos geweld (2001); Noodzakelijk kwaad (2002); De dood van een kroonprins (2002, met 9 andere auteurs); Doorgeschoten (2003); Loverboy (2005); Als broer en zus (2005, geschenkboek Maand van het Spannende Boek 2005); Los geld (2006); Schone handen (2007). Tegenliggers, Geweten en Tweestrijd verschenen in één bundel (2004). |